Op 3 en 4 februari 2025 organiseerde Protect Humanitarians samen met Legal Action Worldwide (LAW) een workshop over “Gerechtigheid en aansprakelijkheid betreffende aanvallen op humanitair personeel”.

Terwijl 2024 de geschiedenis ingaat als het dodelijkste jaar ooit voor humanitaire hulpverleners, blijft de verantwoordingsplicht tegenover slachtoffers en overlevenden van aanvallen op humanitair personeel uiterst beperkt. Humanitair personeel en organisaties die het doelwit zijn geworden van geweld ondervinden nog steeds aanzienlijke belemmeringen wanneer ze toegang zoeken tot gerechtigheid.

Het tweedaagse evenement werd bijgewoond door 36 humanitaire werkers, experts, en juristen van diverse organisaties, universiteiten en instellingen. De verschillende plenaire, panel- en groepssessies waren gericht op de volgende objectieven:

• Evalueren van de huidige wettelijke kaders en identificeren van mechanismen om daders van geweld tot verantwoording te roepen;
• Doorlichten van strategieën om toegang tot rechtsbijstand te verbeteren, in het bijzonder voor lokale werknemers;
• Benadrukken hoe een netwerk van overlevenden van geweld en families van nabestaanden een cruciale rol kan spelen in mechanismen voor gerechtigheid en aansprakelijkheid;
• Identificeren van stappen die staten kunnen zetten om misdaden tegen humanitair personeel te onderzoeken en vervolgen, en om verslag uit te brengen van ondernomen acties;
• Vastleggen van een gezamenlijk actieplan en formele aanbevelingen;
• Opzetten van een samenwerkingsnetwerk voor pleitbezorging, tastbare actie, en gezamenlijk leren, waarbinnen overlevenden, experts, juristen, humanitaire hulpverleners, en vertegenwoordigers van lidstaten worden samengebracht.

Deze workshop markeerde het begin van een reeks  evenementen die erop gericht zijn om gerechtigheid en aansprakelijkheid ten opzichte van humanitair personeel bovenaan de internationale agenda blijven staan.

“De voorbije jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor het belang van gerechtigheid voor slachtoffers en overlevenden van geweld, en voor aansprakelijkheid van de daders. De aantallen blijven toenemen, en ik kan het niet genoeg benadrukken: straffeloosheid leidt tot meer geweld.”

Antonia Mulvey, oprichter en uitvoerend directeur van Legal Action Worldwide (LAW).

“In dit zeer moeilijk moment – waarin hulpbudgetten krimpen, het internationaal recht onder druk staat, en fundamentele rechten op retour lijken – moeten we de handen in elkaar slaan. Humanitaire hulpverleners moeten beter beschermd worden. Maar we moeten ook de stemmen laten horen van de overlevenden en de nabestaanden van slachtoffers onder de humanitaire werkers. We moeten in het middelpunt staan van de inspanningen om gerechtigheid en aansprakelijkheid af te dwingen.

Olivier Vandecasteele, oprichter en directeur van Protect Humanitarians.